ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Στη μελέτη και κατασκευή ενός κτιρίου είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε το κλίμα της περιοχής και ειδικότερα:

* Την ηλιακή ακτινοβολία σε Kwh/ημέρα
* Την ηλιοφάνεια σε ώρες
* Τη μέγιστη και ελάχιστη μηνιαία και ημερήσια θερμοκρασία σε βαθμούς Κελσίου.
* Τη μηνιαία βροχόπτωση σε χιλιοστά
* Τη μέση ημερήσια και μηνιαία σχετική υγρασία
* Τούς ανέμους ανα μήνα και έτος

Με βάση αυτά τα στοιχεία μπορούμε να κατασκευάσουμε το κτίριο με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρείται ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας στο ελάχιστο ή και καθόλου τα συνήθη μέσα ψύξης και θέρμανσης που καταναλώνουν πάρα πολύ ενέργεια.

1. Τα ηλιακά παράθυρα

Είναι το απλούστερο σύστημα θέρμανσης ενός χώρου με φυσικό τρόπο ανάλογα με το είδος και το πάχος των τζαμιών.Επιτρέπει τη θέρμανση ενός χώρου μέσω της άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας, πράγμα που σημαίνει ουσιαστικά μεγάλα ανοίγματα στο νότιο μέρος του κτιρίου με τη μορφή π.χ. παραθύρων, συρόμενων ή ανοιγόμενων θυρών ή ακόμα και φεγγιτών, που, σε συνδυασμό με τη χρήση κατάλληλων δομικών υλικών και φυσικά κατάλληλης θερμομόνωσης στο εσωτερικό του χώρου, να μπορούν να αποθηκεύσουν στη διάρκεια της ημέρας θερμότητα και να την αποδώσουν στη συνέχεια στη διάρκεια της νύχτας.

Η λειτουργία αυτών των ανοιγμάτων πρέπει να έχει κατάλληλα μελετηθεί, ώστε να μη σκιάζονται καθόλου το χειμώνα και να μπορούν να σκιαστούν το καλοκαίρι, οπότε και αποζητούμε τη μείωση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό μιας κατασκευής.

2. Τα θερμοκήπια

Το γυαλί έχει την ιδιότητα να είναι διαπερατό από τις προσπίπτουσες ακτίνες του ορατού φάσματος και τις υπέρυθρες ακτίνες μικρού μήκους κύματος. Αντίθετα δεν είναι διαπερατό από τις υπέρυθρες μεγάλου μήκους κύματος, που προέρχονται από τη θερμική ακτινοβολία. Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στη γυάλινη επιφάνεια ενός θερμοκηπίου στο μεγαλύτερο ποσοστό, την διαπερνά. Το γυαλί απορροφά ένα μέρος της ακτινοβολίας, την οποία στη συνέχεια διοχετεύει προς το εσωτερικό και προς το εξωτερικό μέρος του θερμοκηπίου, ενώ αντανακλά ένα άλλο μέρος της προσπίπτουσας ακτινοβολίας προς τα έξω.

Η ενέργεια που διαπερνά το γυάλινο κέλυφος του θερμοκηπίου τελικά προσπίπτει σε κάποια αδιαπέραστα από το φώς σώματα, όπως οι τοίχοι και το δάπεδο, που απορροφούν το μεγαλύτεο μέρος της, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η θερμοκρασία τους. Η θερμότητα αυτή διανέμεται δι' αγωγής μέσα στο ίδιο το σώμα, δια μεταφοράς και δι' επανεκπομπής ακτινοβολίας προς τις επιφάνειες με χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως οι τοίχοι και τα παράθυρα που δεν φωτίζονται άμεσα από τον ήλιο. Καθώς όμως το γυαλί δεν είναι διαπερατό από τις ακτινοβολίες μεγάλου μήκους κύματος, όπως αυτές που εκπέμπουν με τη σειρά τους τα υλικά και τα αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στο θερμοκήπιο, οι θερμικές αυτές ακτινοβολίες αντανακλώνται και μένουν εγκλωβισμένες στο εσωτερικό του θερμοκηπίου.

Οι απώλειες δι' αγωγής από τις γυάλινες επιφάνειες απ' όπου εισέρχεται ο ήλιος είναι μηδαμινές, αφού το ίδιο το γυαλί έχει ήδη, όπως αναφέραμε, υψηλή θερμοκρασία. Με βάση λοιπόν τις παραπάνω γνώσεις και αρχές, μπορούμε να οδηγηθούμε στη λύση της ενσωμάτωσης, με διάφορους τρόπους, σε μία αρχιτεκτονική κάτοψη ενός θερμοκηπίου, που να αποδίδει σε ένα σπίτι την αναγκαία ποσότητα θερμότητας.

3. Καναδικό πηγάδι

Εκμεταλλευόμενοι τις διαφορές της θερμοκρασίας μεταξύ του αέρα και της γής, μπορούμε ακόμα να εισαγάγουμε αέρα από ένα απομακρυσμένο σημείο της κατασκευής, σε μιά θερμοκρασία (α) κι αφού τον αναγκάσουμε με φυσικό ή μηχανικό τρόπο να περάσει από ένα δεδομένο βάθος μέσα στο υπέδαφος να τον εισαγάγουμε στο εσωτερικό του σπιτιού, σε μία θερμοκρασία (β).

Με δεδομένο λοιπόν το ότι η θερμοκρασία στο βάθος των δύο περίπου μέτρων είναι σχεδόν σταθερή χειμώνα-καλοκαίρι στους 12 C, μπορούμε με αυτόν τον τρόπο, χρησιμοποιώντας ένα σωλήνα διαμέτρου 30 εκατοστών, μήκους το λιγότερο 20μ. και με εξωτερική θερμοκρασία 30 C, να έχουμε φυσικό κλιματισμό και θερμοκρασίες στο εσωτερικό της κατασκευής γύρω στους 20 έως 23 C. Ας σημειωθεί επίσης ότι στο εσωτερικό ενός σπιτιού πρέπει να αποφεύγεται, και για λόγους βιολογικούς και για λόγους ψυχολογικούς η λεγόμενη θερμική μονοτονία. Γι' αυτό η καλύτερη λύση είναι εκείνη που προβλέπει διαφορετικές θερμοκρασίες στα διάφορα δωμάτια.

Υπνοδωμάτιο 17C Καθιστικό 20C
WC 20C Γραφείο 17C
Κουζίνα 18C Σκάλα 10C

* ΣΗΜ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τρόπους ψύξης και θέρμανσης μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο "Οικολογικό Σπίτι" του Κ.Τσίπηρα που αποτέλεσε και την κυριότερη πηγή πληροφοριών για αυτό το άρθρο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

* Κ.Τσίπηρας," Το οικολογικό Σπίτι", Νέα Σύνορα-Α.Α.Λιβάνη, Αθήνα 1996
* Γ.Τρουμπούνης," ηλιακή ενέργεια και αρχιτεκτονική " εξάντας