«Ένας ηθοποιός όσο ζει, παίζει πολλούς ρόλους και φορά πολλά κουστούμια. Δεν θέλω να ταυτιστώ μ΄ένα ρόλο κι ακόμη περισσότερο μ΄ένα κουστούμι, όπως ονομάζεται το τωρινό μου σώμα. Είμαι ήδη ένα πολύ διαφορετικό άτομο στο σώμα, στο νου και στο πνεύμα από τον άνθρωπο που ήμουν πριν από μερικές δεκάδες χρόνια. Θέλω να είμαι ο ηθοποιός που γίνεται καλύτερος με κάθε ρόλο που παίζει και θέλω το ίδιο το έργο να είναι πετυχημένο, όχι μόνο το δικό μου παίξιμο. Η ζωή είναι το θεατρικό έργο του Θεού και κανείς δεν μπορεί να κρίνει με σύνεση ένα έργο από μία πράξη και μόνο».
Δρ. Γουέδερχεντ
Πριν από πολλά-πολλά χρόνια ο άνθρωπος είχε μία πιο αρμονική σχέση με τη φύση και τους νόμους της από αυτήν που έχουμε εμείς σήμερα. Η ζωή και ο θάνατος δεν ήταν παρά οι δυο αντίθετες πλευρές της ζωής, που ήταν εξίσου σημαντικές και αναγκαίες. Με αυτό το σκεπτικό, δεν φοβόταν το θάνατο και πίστευε ότι οι νεκροί κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν μαζί του, καθώς ο κόσμος των νεκρών και των ζωντανών είναι ένας. Οι Ινδιάνοι για παράδειγμα, όχι μόνο δεν φοβούνταν να εγκαταλείψουν το γήινο σώμα τους, αλλά ο κάθε ανδρείος Ινδιάνος είχε αποκλειστικά για δική του χρήση ένα Τραγούδι Θανάτου που τραγουδούσε όταν καταλάβαινε ότι έφτανε το τέλος του. Επίσης, είχαν σαν έθιμο την πρώτη μέρα της νέας σελήνης οι νέοι να τρέχουν άτακτα σαν τρελοί και οι γέροι να χορεύουν και να τραγουδάνε για να δείξουν τη χαρά τους, λέγοντας στο τραγούδι τους ότι, όπως το φεγγάρι πέθαινε και ζούσε ξανά, έτσι κι αυτά που επρόκειτο να πεθάνουν, θα ζούσαν ξανά.
Σ΄ όλους τους λαούς συναντάμε κάποια τελετουργικά θανάτου που δείχνουν ξεκάθαρα την πίστη ότι ο θάνατος δεν είναι ένα τέλος αλλά ένα είδος μετάβασης: στο Μπαλί οι νεκροί θάβονται σε ειδικούς πύργους με θορυβώδεις τελετές, στην αρχαία Σκανδιναβία οι σημαντικοί νεκροί αφήνονταν να πλέουν σε ελαφριές βάρκες που κατέβαιναν από τα ποτάμια και έφταναν στη θάλασσα, στην Αγκόλα τους βάζουν σε σπηλιές, στο Θιβέτ τους (όπου τα δέντρα είναι σχεδόν ανύπαρκτα) η τελετή γινόταν στον αέρα, ενώ στην Ινδία έκαιγαν τους νεκρούς με σκοπό το πνεύμα του νεκρού να πάει στη σωστή θέση.
Το ανθρώπινο πνεύμα μελετά το θάνατο απ΄ την αυγή του κόσμου, αναζητώντας απάντηση στα μυστήριά του. Γιατί το κλειδί στο θέμα του θανάτου ξεκλειδώνει την πόρτα της ζωής. Κοινή γνώση της αρχαίας σοφίας σ΄ αυτούς τους λαούς ήταν η μετενσάρκωση. Σύμφωνα με αυτήν όλοι οι άνθρωποι -όπως και οι άλλες μορφές στη φύση- ακολουθούν ένα κύκλο ζωής, θανάτου και επαναγέννησης, που διέπεται από το νόμο του κάρμα (αιτίας και αποτελέσματος) και είναι εξελικτικός, οδηγεί δηλαδή τελικά στην ένωση του ανθρώπου με το Θεό.
Αν εμβαθύνουμε σ΄ αυτόν τον παμπάλαιο νόμο θα δούμε ότι μας διδάσκει ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο, αλλά είμαστε προσωπικά υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και τα αποτελέσματα τους. Δεν πρόκειται για μία μοιρολατρική θεώρηση, σύμφωνα με την οποία είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε συνέχεια και να πληρώνουμε λάθη ενός παρελθόντος που ούτε καν θυμόμαστε, όπως θα μπορούσε εύκολα να σκεφτεί κάποιος, αλλά ακριβώς το αντίθετο: δεν υπάρχει κάποιος θεός που αποφασίζει για τη ζωή μας, μας ευνοεί ή μας τιμωρεί ανάλογα με τα «προσωπικά του γούστα», αλλά αντίθετα καθετί που μας συμβαίνει είναι αποτέλεσμα κάποιας δικής μας δράσης. Όλα λοιπόν συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Ο λόγος αυτός, που μπορεί να είναι τόσο παλιός που να μην το θυμόμαστε (σε προηγούμενες μας ζωές) σχετίζεται με το κρυμμένο νόημα, το μυστήριο της ζωής που ήρθαμε εδώ, προκειμένου να ανακαλύψουμε. Άλλωστε ακόμη κι αυτά που έχουμε κάνει στην παρούσα ζωή είναι δύσκολο να τα θυμόμαστε.
Και όπως κάθε κύκλος της ζωής στη φύση (η μέρα και η νύχτα, ο χειμώνας και η άνοιξη) είναι μία νέα αρχή, μία νέα γέννηση το ίδιο και κάθε ενσάρκωση της ψυχής είναι ένα μάθημα που πρέπει να πάρει. Άραγε έχουμε ξαναζήσει; Είτε μας φαίνεται λογικό είτε όχι, η θεωρία της μετενσάρκωσης μπορεί να μας οδηγήσει να ξεφύγουμε λίγο από μία γραμμική θεώρηση του κόσμου (σύμφωνα με την οποία καθετί που γεννιέται κατευθύνεται προς το θάνατο) σε μία κυκλική σύμφωνα με την οποία η εξέλιξη προχωράει μέσα από κύκλους που αλληλοδιαδέχονται ο ένας τον άλλο.
Μέσα στον καθένα μας «κατοικούν» τα γεγονότα και οι μνήμες πολλών προηγούμενων ζωών μας. Όπως οι παιδικές εμπειρίες επιδρούν και επηρεάζουν σε κάποιο βαθμό τον μετέπειτα ενήλικα το ίδιο και οι αποθηκευμένες γνώσεις των προηγούμενων ζωών μας επηρεάζουν τις τωρινές μας επιλογές και αποφάσεις. Το παρόν είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το παρελθόν μας...
Σε τι μπορεί να μας βοηθήσει στην καθημερινότητα μας η κατανόηση του νόμου της μετενσάρκωσης:
• Να εξαλείψουμε το φόβο του θανάτου, από τον οποίο προέρχονται αρκετά αρνητικά συναισθήματα: άγχος, φοβίες, ενοχές, πόνος για πράγματα που δεν αξίζουν την προσοχή μας... Γνωρίζοντας ότι ο άνθρωπος είναι μία ψυχή και όχι μόνο ύλη, μπορεί να απελευθερωθεί από καταπιεσμένα συναισθήματα που τον βαραίνουν και να γίνει αυτό που πραγματικά είναι. Γι’ αυτόν που θέλει να γνωρίσει τον εαυτό του, ο θάνατος είναι μία πολύ δημιουργική δύναμη. Οι ανώτερες πνευματικές αξίες της ζωής απορρέουν από τη σκέψη και τη μελέτη του θανάτου.
• Να αποκτήσουμε υπευθυνότητα. Δεν υπάρχει κάποιος κριτής μετά το θάνατο που μας στέλνει στον παράδεισο ή στην κόλαση. Μοναδικός κριτής και δικαστής κάθε στιγμή της ζωής είναι ο ίδιος μας ο εαυτός μας, που διαλέγει ελεύθερα τις πράξεις που κάνει η καθεμία από τις οποίες έχει τις ανάλογες συνέπειες. Αν γνωρίζουμε ότι οτιδήποτε κάνουμε, το πληρώνουμε και τα λάθη μας δεν σβήνονται με μαγικό τρόπο και δεν πρόκειται να τα αποφύγουμε όπου και να πάμε και ότι «μέσο» και να έχουμε, σταδιακά αρχίζουμε να αναλαμβάνουμε την ευθύνη του εαυτού μας αλλά και των ανθρώπων γύρω μας.
• Να ανακαλύψουμε κρυμμένες δυνατότητες μας και να αποκτήσουμε αυτογνωσία. Εφόσον ο άνθρωπος είναι πολύ παλιός, η ψυχή του κουβαλάει γνώσεις, εμπειρίες και βιώματα που δεν υποψιαζόμαστε. Αν μπούμε σε μία διαδικασία «έρευνας» του εσωτερικού ανθρώπου, σταδιακά θα καταφέρουμε να τον ανακαλύψουμε. Αυτές τις άλλες πλευρές του εαυτού μας τις αντιλαμβανόμαστε με πολλούς τρόπους: οράματα, όνειρα, ενορατικές σκέψεις, διαίσθηση.
• Να κατανοήσουμε καλύτερα τους ανθρώπους γύρω μας και τις μεταξύ μας σχέσεις. Γνωρίζοντας ότι τίποτα δεν συμβαίνει τυχαία, κατανοούμε ότι οι άνθρωποι που συναντάμε έχουν κάτι να μας μάθουν και ίσως δεν βρισκόμαστε μαζί τους για πρώτη φορά. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι μία σχέση που είναι ιδιαίτερα προβληματική μπορεί να έχει τις ρίζες της στο παρελθόν, καθώς επίσης και ότι ο κεραυνοβόλος έρωτας συμβαίνει επειδή υπάρχει μία επίγνωση σχέσης από προηγούμενη ζωή.
• Να αποκτήσουμε δύναμη, έλεγχο, ικανότητα επιλογής και σιγουριάς σ΄ όλες μας τις πράξεις. Το γεγονός ότι δεν βλέπουμε κάτι, δεν σημαίνει και ότι δεν υπάρχει. Για παράδειγμα, ξέρουμε που πάμε και τι κάνουμε στον ύπνο μας; Ο κόσμος των ονείρων μας επηρεάζει καθώς περιέχει κρυμμένα σύμβολα μίας άγνωστης πλευράς του εαυτού μας. Το να έρθουμε σ΄ επαφή με την ασυνείδητη, παράλογη πλευρά της ζωής που σχετίζεται με το θάνατο (όπως και με τον ύπνο) μας βοηθάει να γνωρίσουμε και να ελέγχουμε καλύτερα τη συνειδητή πλευρά της ζωής. Ο θάνατος και ο ύπνος στην αρχαία Ελλάδα ήταν δίδυμα αδέρφια της Νύχτας που κατοικούσαν στον Κάτω Κόσμο.
• Να ανακαλύψουμε το νόημα και το σκοπό της ζωής. Για να καταλάβουμε τις σχέσεις μας με το Σύμπαν πρέπει να ξεπεράσουμε τους περιορισμούς που μας βάζουν οι έννοιες του χώρου και του χρόνου, που άλλωστε είναι αυθαίρετες έννοιες, που έχουμε επιβάλλει στον εαυτό μας προκειμένου να μπορούμε να ερμηνεύσουμε τον κόσμο με βάση τις αισθήσεις μας. Είναι όμως πράγματι ο κόσμος όπως τον βλέπουμε; Ο άνθρωπος έχει ένα παρελθόν που δεν θυμάται και κατά συνέπεια ένα μέλλον που είναι αμφίβολο. Αν σκεφτούμε ότι ερχόμαστε από το πουθενά και καταλήγουμε στο τίποτα, τι νόημα θα είχε η ζωή; Άραγε η ψυχή είναι τόσο αναλώσιμη; Κατανοώντας τη θεωρία της μετενσάρκωσης, μπορούμε να καταλάβουμε κάτι από το σχέδιο της εξέλιξης του ανθρώπου και του κόσμου.