ΑΡΘΡΑ
Μια πλούσια αρθογραφία, σχετικά με τη φιλοσοφία, την ψυχολογία, τον εσωτερισμο, την επιστήμη και άλλα ένδιαφέροντα θέματα.
Τζορντάνο Μπρούνο - «Για τη Μαγεία»

Ευρετήριο Άρθρου

Η εποχή του Τζορντάνο Μπρούνο είναι το τέλος της Αναγέννησης (1548-1600). Μια εποχή πάλης ανάμεσα σε δύο ανταγωνιστικές δυνάμεις: την θρησκευτική εξουσία (χριστιανισμός), αυταρχική, σεκταριστική, αποκλειστική και καταπιεστική και την ζωντανή ώθηση προς την αρχαία σοφία, ανοιχτή, παγκόσμια και βαθειά ουμανιστική.

Αυτή η εποχή χαρακτηρίζεται από τις παρακάτω περιόδους: α) τους θρησκευτικούς πολέμους στη Γαλλία (τέλος του 1598), β) την παρακμή της καθολικής Εκκλησίας και του κράτους, της Μεταρρύθμισης (Προτεσταντικής 1517), της Αντιμεταρρύθμισης (Σύνοδος του Τρέντο 1545-1563), και γ) της Ιεράς Εξέτασης (που αναγνωρίστηκε στην Ιταλία από το 1542).

Παραδόξως, είναι επίσης η περίοδος κατά την οποία ο ουμανισμός και ο ερμητισμός, έχοντας καταρχήν την ίδια ηθική και ανθρωπιστική αξία, αρχίζουν να χωρίζουν. Έτσι λοιπόν συνυπάρχουν ένας ακραίος θρησκευτικός φανατισμός, που στηρίζει την γενοκτονία εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων (όπως αυτή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου το 1572) και μια ώθηση προς την οικουμενικότητα που δημιουργεί αυτό που η ιστορία συγκράτησε από την Αναγέννηση στον τομέα των τεχνών, των επιστημών και της τεχνικής.

Το ενδιαφέρον για τη μαγεία πρέπει να αναζητηθεί στον ερμητισμό. Για τους Πατέρες της Εκκλησίας (3ος και 4ος αι.), ο Ερμής ο Τρισμέγιστος έχει μεγάλη σημασία ως πηγή του Πλατωνισμού και σύμφωνα με τον Λακτάντιο, είναι αυτός που προφητεύει την έλευση του Χριστού. Ο Αυγουστίνος, κρίνει θετικά την θεολογία του Ερμή, αλλά καταδικάζει χωρίς αμφιβολία τη χρήση της μαγείας, - μείζον χαρακτηριστικό της αιγυπτιακής θρησκείας, όπως περιγράφεται στον Ασκληπιό-. Αυτή η θέση είναι που απαγόρευσε τη μαγεία στη διάρκεια του Μεσαίωνα. Η εικόνα που μένει από αυτή τη μεσαιωνική μαγεία συνδέεται με τις μαγικές συνταγές που χρησιμοποιούνταν από άπληστους και αδαείς τσαρλατάνους. Ο μάγος της Αναγέννησης όμως, είχε την τάση να απελευθερωθεί από την αυγουστινιανή απαγόρευση. Πράγματι, ο Φιτσίνο κατάφερε να ξεπεράσει αυτή τη δυσκολία αναφερόμενος επιδέξια στον Αυγουστίνο. Ο Τζορντάνο Μπρούνο είναι πολύ πιο τολμηρός υποστηρίζοντας ότι η μαγική θρησκεία των Αιγυπτίων, είναι η πιο αρχαία και η μοναδική αληθινή θρησκεία, και απαντάται αρκετά θολωμένη στον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό. Με αυτόν τον τρόπο εγκαταλείπει το βασικό χαρτί του Χριστιανισμού για να διακηρύξει μια παγκόσμια θρησκεία βασισμένη στην αιγυπτιακή θρησκεία. Εκείνους τους καιρούς του θρησκευτικού ριζοσπαστισμού, η υπεράσπιση ενός παρόμοιου σχεδίου σήμαινε θάνατο.

Για την Αναγέννηση, τα ερμητικά κείμενα είναι μεγίστης σπουδαιότητας, κυρίως σε ό,τι αφορά τη μαγεία. Θαμμένη στο σκοτάδι του Μεσαίωνα, η αρχαία σοφία επανεμφανίζεται χάρη στην εκ νέου ανακάλυψη του Πλάτωνα και των Hermetica μέσω των πολιτιστικών επαφών με το Βυζάντιο.

Η γέννηση του Corpus Hermeticum έγινε όταν το 1460 ήρθε στη Φλωρεντία ένα έγγραφο το οποίο διόρθωσε ο Φιτσίνο, συμβάλλοντας έτσι στην αποκατάσταση του Ασκληπιού και της Αιγυπτιακής σοφίας. Καθώς επίσης και της ιερής γενεαλογίας θεολόγων Διδασκάλων όπως: ο Ερμής Τρισμέγιστος (Corpus Hermeticum), Ζωροάστρης (Χαλδαϊκοί Χρησμοί), Ορφέας (Ορφικοί ύμνοι), Αγλαόφημος, Πυθαγόρας, Φιλόλαος και Πλάτων.

Και έτσι αργότερα με τον Φιτσίνο και τον Πίκο ντελλα Μιράντολα (1463-1494), γεννιέται η επιθυμία να συνδεθούν τα γνωστικά δόγματα (ερμητισμός, Καβάλα, αστρολογία) με το χριστιανικό δόγμα.

Ως το τέλος του 16ου αι. ήταν αποδεκτό ότι πηγή του πλατωνισμού ήταν η ερμητική γνώση η οποία προερχόταν από την αιγυπτιακή σοφία και ότι η σύνδεση Ερμή - Πλάτωνα δεν θα υπήρχε χωρίς τον Πυθαγόρα. 

flammerion 1024x824Ο Τζορντάνο Μπρούνο στην πραγματεία του «Για τη Μαγεία» ορίζει την έννοια του «μάγου» διευκρινίζοντας ότι: μαγεία είναι η αντίθεση ανάμεσα στην Αρχαία Σοφία και την Εκκλησία της Δύσης. Ο Μπρούνο θέλησε να αποκαταστήσει τις έννοιες μάγου – μαγείας στηριζόμενος στα ρεύματα της γνώσης της Αναγέννησης που είχαν τις ρίζες τους στην Αίγυπτο, τη Βαβυλωνία και την Ινδία. Και ευθυγραμμιζόμενος με τον Αριστοτέλη, υιοθετεί τον ακόλουθο ορισμό:
Έτσι όπως χρησιμοποιείται ανάμεσα στους φιλοσόφους, ο όρος «μάγος», προσδιορίζει τον άνθρωπο στον οποίο συνδυάζονται η γνώση και η δύναμη για ενεργή δράση. (Για τη Μαγεία)