Ο Μύθος του Βασιλιά Αρθούρου
Ο Κύκλος των μυθιστορημάτων της Στρογγυλής Τραπέζης αναπλάθει το Μύθο του Βασιλιά Αρθούρου. Σ' αυτόν μόνο επικαλείται το βάθος των αιτιών, τη διάταξη του σύμπαντος, την ανάπτυξη της ζωής και την επαναφορά μέσω της πολλαπλής χρήσεως των δυνάμεων. Είναι συγχρόνως μοναδικός και παγκόσμιος κύκλος. Κάθε πρόσωπο του μυθιστορήματος της Στρογγυλής Τραπέζης ενσαρκώνει μάσκες που είναι τα πολυάριθμα πρόσωπα μίας και μοναδικής οντότητας που την ονομάζουμε "Δράκοντα". Στη Μυθολογία ο Δράκων είναι ένα σημαντικό πρόσωπο: παρουσιάζει τα χίλια δυο πρόσωπα αυτής της λογικής διάταξης που είναι ο κόσμος.

Η ΜΑΧΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΔΡΑΚΟΝΤΑ

Η καταστροφή του ενσαρκωμένου Δράκοντα δεν υπαινίσσεται την καταστροφή του κακού αλλά την κοσμική ενσάρκωση των ανώτερων δυνάμεων. Στην πραγματικότητα, αυτός ο Δράκων συμπεριλαμβάνει δύο πρόσωπα. Πριν από τη γέννηση του Αρθούρου, έλαβε χώρα μία μάχη ανάμεσα σε δύο Δράκοντες γύρω από τον Πύργο. Εφόσον η διαβολική πλευρά του αναφέρεται σ' αυτές τις μυθικές εξιστορήσεις, ανακαλύπτει κανείς τις βαθιές αλήθειες που συνυπάρχουν: και ο ένας και ο άλλος Δράκων αντίστοιχα αντιπροσωπεύουν τις δυνάμεις του Καλού και του Κακού, την εμφάνιση δύο αντίθετων δυνάμεων στο Σύμπαν, τον ήλιο και τη σελήνη, την ημέρα και τη νύχτα, τον άντρα και τη γυναίκα.

Είναι φανερό ότι όλα αυτά ενσαρκώνουν έναν κοσμικό κύκλο, ένα μυθικό αρχικό όραμα που καλεί προς την υπέρβαση του χρόνου. Υπήρξαν βεβαίως πολλοί Αρθούροι στην Ιστορία της Ανθρωπότητας και άλλοι τόσοι Μέρλιν. Ο αρθουριανός κύκλος αντιπροσωπεύει για την Ευρώπη μία συναφή δομή. Επιτρέπει να δούμε πώς οργανώθηκε η ιστορία γύρω από αρκετά σημαντικές ιδέες οι οποίες ενσαρκώθηκαν κατά τον 5ο και 6ο αιώνα μ.Χ., σε μία περίοδο που όλα βρίσκονταν σε παρακμή. Ο Χριστιανισμός δεν γνώριζε ακόμη την πλήρη ανάπτυξή του.

Η αναζήτηση του Βασιλιά Αρθούρου τοποθετείται στην εποχή της ανόδου του Χριστιανισμού, της πτώσης της Ρώμης σ' έναν κόσμο κελτικο-δρυιδικό που προσπαθεί να αναγεννηθεί. Ο μοναχός Πελάζ θα προσπαθήσει να ευαγγελίσει την Κορνουάλη. Δεν επιδιώκει απλά να εκχριστιανίσει, αλλά να ξαναχρησιμοποιήσει το μήνυμα, να το θέσει σε εφαρμογή και να δημιουργήσει έτσι ένα καινούργιο ιστορικό πνεύμα.

Είναι πιθανόν ότι χάρη σ' αυτόν ο μύθος του Αρθούρου θα μπορέσει να εκπληρωθεί, γιατί έτσι δεν θα εμποδιστεί από την κοσμική δύναμη. Βρισκόμαστε στην αυγή μιας νέας ιστορίας, τη στιγμή που δεν είναι ούτε νύχτα ούτε μέρα, όπου όλα είναι δυνατά. Προφανώς σ' αυτή τη στιγμή, το πρότυπο ενσαρκώνεται γι' ακόμα μία φορά μέσω του ανθρώπου.

Για να ξαναβρούμε τον Μύθο του Βασιλιά Αρθούρου, ας γυρίσουμε πίσω στις ρίζες, στην Αγγλία, κυρίως δε στην Κορνουάλη. Ο Αρθούρος γεννήθηκε στον πύργο Τιταγκέλ που βρισκόταν στην άκρη της γης, που χωριζόταν από την παλίρροια του ποταμού Αβαλόν από τη μία πλευρά και από τη θάλασσα από την άλλη. Ο αρθουριανός κύκλος ανασυγκροτείται σ' ένα χώρο μήκους 100 χιλιομέτρων περίπου και 70 χιλιομέτρων πλάτους. Το 508 ήταν δυνατό να διασχίσει κανείς πεζός την απόσταση που χωρίζει σήμερα τη Βρετάνη από τη νήσο Τζέρσεϊ.

nea acropoli excalibur

Η ΖΩΗ ΚΑΙ Η ΓΝΩΣΗ

Ο πύργος Τιταγκέλ είναι σημαντικός, γιατί συνδέεται με τον Κήπο των Εσπερίδων και με τη ζωή που έρχεται από τον ποταμό που τον περιβάλλει. Μια παλιά παράδοση έλεγε ότι αυτός ο Κήπος των Εσπερίδων (Μυθικά Νησιά του Ατλαντικού, πιθανόν να είναι οι Κανάριοι Νήσοι) ήταν η πηγή των ευτυχισμένων, αλλά και της γνώσης.

Ο Ηρακλής έφτασε εκεί για να μαζέψει φρούτα, τα χρυσά μήλα, που αντιπροσώπευαν τη χαμένη ζωή των αρχετύπων. Ο Αρθούρος συμβολίζει τον αστερισμό της Μεγάλης Αρκτου. Το κύριο άστρο του λέγεται Αρκτούρος και αντιπροσωπεύει τον Πολικό Αστέρα. Ετσι ενσαρκώνει τον Πολικό άξονα που γίνεται ο ορατός πόλος του κόσμου. Ολόκληρο το σύμπαν απορρέει από αυτό το σταθερό σημείο που προσδιορίζει την κάθετη οργάνωσή του, την εκπόρευση της ζωής με την οποία συνδέεται ο βασιλιάς. Ο βασιλιάς και η γη δεν είναι παρά ένα.

Το σύμβολο της Άρκτου έχει δύο έννοιες. Ως επίγεια Αρκτος αγαπάει τα μήλα, που είναι σύμβολο της ζωής, της γνώσης και της ανάστασης, και ως ουράνια Αρκτος είναι το ορατό μάτι του Σύμπαντος και το κέντρο του κόσμου. Κάτω από τον Πύργο του Τιταγκέλ σημαντικά ερείπια χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα, τα οποία αντιπροσωπεύουν ένα πρώτο μεγαλιθικό επίπεδο, όπου όλα αναμειγνύονται.

Εκεί βρίσκεται το σπήλαιο του Μέρλιν. Αυτό το Αντρο, με προσανατολισμό από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά, συνδέεται με τα υποχθόνια Μυστήρια. Ενα πέρασμα οδηγούσε απευθείας στον πύργο του Βασιλιά μέσα σ' ένα κάθετο εφορμητήριο, που υπαινίσσετο ότι τα πράγματα είναι γεννημένα από το πνεύμα της νύχτας, από την πρωταρχική άβυσσο και αναβλύζουν προς μία κορυφή η οποία όταν εκραγεί θα δώσει τον ουράνιο θόλο και το ορατό. Πράγματι σε όλους τους καιρούς, ο άνθρωπος σέβεται και θα σέβεται αυτό που βλέπει, γενόμενος λάτρης του ήλιου και της σελήνης... Γι' αυτό τα αστέρια, που είναι γεννημένα από το πνεύμα της νύχτας, θα τα ονομάσουμε Δράκοντα.

Ο ΑΡΘΟΥΡΙΑΝΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

Οι ανασκαφές επέτρεψαν να επιβεβαιωθεί ότι αυτό το μέρος, όπου ξαναχτίστηκε ο πύργος του Βασιλιά Αρθούρου, περί τον 12ο αιώνα, είχε κατοικηθεί περί τον 3ο αιώνα από Κέλτες κληρικούς, τους δρυίδες. Αυτός ο τόπος λοιπόν προορίζεται για τους μύθους του Αρθούρου που χάνονται και επανεμφανίζονται σαν την παλίρροια της ισημερίας. Πράγματι, μία επανεμφάνιση θα λάβει χώρα περί τον 8ο με 9ο αιώνα, κατά την εποχή του πολέμου των Σαξώνων και των Βρετανών.

Ενα άλλο αρθουριανό κύμα θα επανέλθει με τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή περί τον 12ο αιώνα. Από αυτή την εποχή έχουμε γραπτές αφηγήσεις από τους χριστιανούς της Τροίας στις οποίες ξαναβρίσκουμε την ύπαρξη δύο Δρακόντων, του Καλού και του Κακού. Αυτό εξηγεί πώς ένα καλά δομημένο αρχέτυπο, γύρω από τον ψυχισμό και την αόρατη νοητική αρχιτεκτονική του ανθρώπου, ξαναπαίρνει πολλές φορές τη δύναμή του για να συγκεκριμενοποιήσει το όνειρο του Ιπποτισμού που πρόκειται να διαλυθεί αλλά και να επεκταθεί, γιατί εφόσον ο Μύθος παρουσιάζεται καλύτερα και εμπλουτίζεται, διαλύεται, χάνοντας λίγο λίγο το αόρατο περιεχόμενό του: Η προσωρινότητα τον κατακτά με αργό ρυθμό.

Ο Αρθούρος κυοφορήθηκε χειμώνα και είναι σημαντικό να επιστήσουμε κάποια ιδιαίτερη προσοχή στα σημεία του ηλιοστασίου. Πράγματι στη Χριστιανοσύνη το χειμερινό ηλιοστάσιο συνδέεται ασφαλώς με τη γέννηση του Χριστού, αλλά στην πραγματικότητα συνδέεται περισσότερο με όλα εκείνα που θα ανανεώσουν τον κύκλο. Στο αντίθετο άκρο, το θερινό ηλιοστάσιο, είναι η στιγμή όπου ο ήλιος χάνει τη δύναμή του. Εφόσον ο ήλιος υψώνεται ακριβώς στο μέσον του ορίζοντα, είναι μέσα στον άξονα της ισημερίας (Φθινόπωρο και Ανοιξη), πράγμα σημαντικό για όλα όσα έχουν σχέση με τη ζωή, την ανάπτυξη, τα γηρατειά, την προετοιμασία για το θάνατο. Κάθε σημείο του ορίζοντα είναι συνδεδεμένο και με μία εποχή: η Ανατολή με την Ανοιξη, ο Νότος με το Καλοκαίρι, η Δύση με το Φθινόπωρο και ο Βορράς με το Χειμώνα (και κοντινά σημεία όλων αυτών είναι η αυγή, το σκότος, τα αρχέτυπα).

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι όλα αυτά τα σημεία δεν έγιναν μόνο για να δείχνουν έναν τελετουργικό κόμβο, αλλά και για να ξανασυνδέσουν έναν γήινο τελετουργικό κόμβο με έναν ουράνιο έτσι ώστε να μεταφερθούν, κάνοντας να κυκλοφορήσουν οι ενέργειες του πάνω και του κάτω. Η αρχή του αρθουριανού κύκλου αντιστοιχεί με μία αλλαγή του χρόνου: Η αλλαγή του κύκλου του Θεού που περνάει μέσα στον κύκλο των ανθρώπων. Αυτή την αλλαγή θα αντιπροσωπεύσει το ταξίδι του Αρθούρου και η δημιουργία ενός οργανωμένου κόσμου, όπου ο ιερέας, ο μύστης δεν είναι παρά ένα ιδεώδες και ένα αόρατο (ο Μέρλιν κλεισμένος στον κόσμο του πάγου). Αυτός ο κύκλος που αρχίζει κάτω από την ευθύνη ενός ανθρώπου, θα είναι επίσης ένα τέλος. Ο Μέρλιν θα πει: "Ο κύκλος των ανθρώπων τελείωσε και ο κύκλος του Θεού αρχίζει". Η επαναφορά του κύκλου αντιπροσωπεύει την επιστροφή του ενσαρκωμένου αρχετύπου από τους ανθρώπους.

Ο ΜΕΡΛΙΝ ΚΑΙ Ο ΑΡΘΟΥΡΟΣ

Ο Μέρλιν αντιπροσωπεύει τον αόρατο πόλο, ο Αρθούρος τον ορατό πόλο. Ο Μέρλιν φέρνει τη μυητική γνώση, είναι επίσης ο Κύριος της σπηλιάς, αυτής της σπηλιάς που αντιπροσωπεύει τη μήτρα, την αρχή του κόσμου. Η σπηλιά αντιπροσωπεύει την επικοινωνία μεταξύ του ουρανού και της γης.

Ο Μέρλιν κατοικεί σ' αυτό το σκοτεινό κέντρο, αλλά έχει άμεση σχέση με τον πύργο, με τον Αρθούρο που βρίσκεται στην επιφάνεια επιβεβαιώνοντας το αόρατο μέρος του Μέρλιν ο οποίος είναι ο σύμβουλός του. Ο Μέρλιν δεν ενεργεί μέσα στον κόσμο, αλλά μόνο ψιθυρίζει, αφήνει τη ροή του πεπρωμένου, δηλαδή το παρόν. Επιτρέπει στον άνθρωπο να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Ο αόρατος πόλος του Μέρλιν είναι αυτό που θα ονομάσουμε "ήλιο του μεσονυκτίου", γιατί αν ο ήλιος του μεσημεριού είναι ο ορατός ήλιος που αντιπροσωπεύει τις ζωτικές δυνάμεις οι οποίες αναπτύσσονται κατά το θερινό ηλιοστάσιο, τότε έχει την αντίθεσή του στο χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή στον ήλιο του μεσονυκτίου, σε έναν τέλειο συγχρονισμό.

Ο Μέρλιν είναι το πνεύμα που έχει την ικανότητα να επικαλείται τις αόρατες δυνάμεις, αλλά οι οποίες μπορούν να σχηματίζονται γύρω από κινήσεις ορατές. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο θα παραμείνει κλεισμένος μέσα σ' ένα μαγικό κύκλο που αντιπροσωπεύει το χειμώνα, καθώς επίσης και ένα σύμβολο ζωδιακό, τον Υδροχόο.

Ο Μέρλιν, μετά από κάθε μεσολάβηση στη γη, πρέπει να αναγεννιέται με το να κοιμάται, γιατί ο βαθύς ύπνος είναι ένα είδος καταλυτικού θανάτου. Αυτό το γεγονός συνδέεται με τον "πνιγμό εντός του ύδατος του Οσιρι" στην αιγυπτιακή παράδοση. Ο Μέρλιν θα βοηθήσει να ξαναγεννηθεί ο Αρθούρος στο κέντρο του χειμερινού ηλιοστασίου, κατά τη στιγμή που οι δυνάμεις των αρχετύπων είναι κοντά και οι κοσμικές δυνάμεις πιο μακριά.

Η γνώση που ο Μέρλιν φέρνει στους ανθρώπους είναι το ξύπνημα, η επανενθύμηση, η καταστροφή της λήθης. Ο Μέρλιν αντιπροσωπεύει αυτή τη συνεχόμενη μνήμη, αυτή την ικανότητα ανανέωσης και ερμηνείας των πραγμάτων, όπως είναι στον άνθρωπο "κέντρο του κόσμου", τον ιδεώδη άνθρωπο που αντιπροσωπεύει ο Αρθούρος, γιατί ανάμεσα στον Αρθούρο και τον Μέρλιν τα δύο ηλιοστάσια συνδέονται με αλληλοδιείσδυση και πέρασμα. Ο άξονας του κόσμου είναι έτσι χαραγμένος: Αρθούρος - Μέρλιν, Μέρλιν - Αρθούρος.

Ο Αρθούρος -η αντίληψη ενός σκοτεινού πράγματος που αντιπροσωπεύεται από τον Μέρλιν- είναι λίγο ο γιος της φωτιάς χωρίς φλόγα, της αλχημικής φωτιάς, είναι σαν άστρο φτιαγμένο από αναλλοίωτη σχεδόν ύλη.

Ο Αρθούρος και η γη είναι ένα και το αυτό, γι' αυτόν το λόγο όσο ο αρθουριανός κύκλος προχωρεί μέσα στο χρόνο, η μόρφωση του Αρθούρου παραμένει μυστική μέχρι την περίφημη δοκιμασία του Εξκάλιμπερ. Αφού γίνει ο άξονας, όλα αυτά πρέπει να κρυσταλλοποιηθούν σε μια σημαντική διεργασία, γιατί το ξίφος, εκτός του ότι είναι ένα φονικό όπλο, είναι πάνω απ' όλα ένα συμβολικό στοιχείο, αλλά και ένα λειτουργικό επίσης.
nea acropoli king arthurΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΞΙΦΟΣ

Οι παραδοσιακές κοινωνίες δεν έχουν ποτέ προσδιορίσει το σύμβολο σαν υποτιθέμενη διακόσμηση. Το σύμβολο είναι ένας δυναμικός μεσολαβητής ανάμεσα σ' αυτό που είμαστε και σ' αυτό που δεν είμαστε, ανάμεσα σε μας και στο περιβάλλον μας, συγκεντρώνει αισθητική και ηθική. Είναι φορέας της αλήθειας των αρχών, αλλά είναι εξίσου και δραστικό.

Το ξίφος, όπλο μαγικό, όπου το νήμα είναι πάντοτε μπροστά, είναι τέλειο σύμβολο μιας τριγωνικής ώθησης, άλλοτε προς τα άνω ή προς τα εμπρός, ιδιαίτερα ακριβές σύμβολο μίας φύσης, της φωτιάς και της νόησης, άλλοτε μέσα στην πραγματικότητα της αιχμής του, άλλοτε από το κράτημά του που το κάνει να μοιάζει με σταυρό. Κατά κάποιον τρόπο το ξίφος διατηρεί το νήμα, που κόβεται από το αόρατο, γιατί το κοφτερό είναι και αόρατο.

Το μαγικό ξίφος ενσαρκώνεται μέσα σ' ένα βράχο (καθαρή ύλη, άξονας - λίθος, κέντρο - λίθος). Αυτή η έδρα που περιέχει το ξίφος, ενσάρκωση της ουράνιας φλόγας επί της γης και της αφθαρσίας, δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον άνθρωπο να επικοινωνήσει με το ακατάλυτο. Ο Αρθούρος είναι ο άνθρωπος ο καθετοποιημένος που μπορεί να ανακαλύψει τον κάθετο άξονα, εφόσον είναι και οι δύο ένα και το αυτό.

Οταν το ξίφος αποσπάται από το βάθος του αρχέγονου βράχου, που δεν έχει λαξευτεί, ο χρόνος αρχίζει, ο κύκλος αρχίζει να γεμίζει. Οι ιππότες ξανασμίγουν γύρω από ένα ξίφος φωτιάς κόβοντας τα σκότη ενός αόρατου νήματος. Ο ιππότης που φοβάται τα σκότη δεν μπορεί να τα κατοικήσει.

Ο Αρθούρος πρέπει να νικήσει τα σκότη χωρίς να τα καταστρέψει. Αυτό δημιουργεί μια δυνατότητα ένωσης προσώπων μέσα σ' έναν κύκλο στην κορυφή των βουνών και συγχρόνως επικοινωνίας με αυτά, έτσι ώστε όλοι όσοι έχουν βαθιά μέσα τους το φως να μπορούν να υψωθούν προς το θείο. Η ύψωση προς το θείο είναι η ικανότητα να ταυτίζεται κανείς με τα πράγματα, χωρίς να τα κομματιάζει ή να τα καταστρέφει και να δημιουργεί μια ζωτική ενότητα μεταξύ των πραγμάτων και του ίδιου. Διαφέρει αυτή η ικανότητα από την ιδιοκτησία στην οποία τα πράγματα συσσωρεύονται σ' εκείνον τον ίδιο και γίνονται αντικείμενα. Η θεωρητική στάση είναι η δυνατότητα όλων σε συμβίωση, άρα σε αντήχηση με τη φύση. Δεν πρόκειται για την κατάκτηση της φύσης, αλλά για τη θεώρησή της. Θεώρηση και πράξη είναι στενά συνδεδεμένες.

ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ GRAAL

Ο Αρθούρος που είναι η προβολή του Μέρλιν ξεθάβει το ξίφος και αρχίζει έναν κύκλο. Ο μαγικός βράχος ξεχνιέται, συνενώνεται με το αρχέτυπο και ένας νέος άξονας γεννιέται. Η Γκουίνιβερ αντιπροσωπεύει τον άξονα του φθινοπώρου, δεν είναι μόνο το συμπληρωματικό θηλυκό, άρα μεσολαβητής και ισημερινός του Αρθούρου. Είναι σε σχέση με τον αστερισμό της Παρθένου, η ωρίμανση της φύσης. Φέρει τα φρούτα, το κρασί, το αίμα. Συμβολίζει τη μάχη με τον εαυτό μας, όπως αυτήν που αντιμετωπίζει ο Λάνσελοτ. Η ένωση της Γκουίνιβερ και του Λάνσελοτ συμβολίζει την ανθρωπότητα.

Ο Αρθούρος θα τοποθετήσει το σπαθί του ανάμεσα σ' αυτούς τους δύο: Το ξίφος είναι ο άξονας που αντιπροσωπεύει τη μονολιθική ιδέα του κάθετου. Ξαναπετώντας το ξίφος στην εκδηλωμένη γη, φυτεύει ένα σταυρό πάνω στη σφαίρα και κατά κάποιον τρόπο γονιμοποιεί τη γη και γεννά τον κόσμο. Ο Λάνσελοτ φεύγει.

Ο Αρθούρος μένει, αλλά διαχωρίζεται από το Εξκάλιμπερ. Θα διαλυθεί και θα μπει στην τεκνογονία. Γίνεται αδύνατος, όπως ο χειμώνας μέχρι που η γη δεν παράγει πια.

Ο Μέρλιν είναι μέσα στο παγωμένο σπήλαιο, μέσα στον Υδροχόο. Υπάρχει αυτή τη στιγμή η αναζήτηση του χαμένου δεσμού.

Πρέπει λοιπόν οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης να φύγουν προς αναζήτηση του χαμένου δεσμού, του αίματος του Αρθούρου, που υπάρχει μέσα στο Graal, την κούπα με το διπλό μυστήριο.